
Πέμπτη 15 Μαΐου 2008
Εγγραφή σε:
Σχόλια ανάρτησης (Atom)
Η Λαστα ειναι ενα μικρο χωριο της ορεινης Γορτυνιας, βρισκεται στο κεντρο περιπου της Πελοποννησου 22 χιλιομετρα ΒΔ της Βυτινας και 10 χιλιομετρα από τα Μαγουλιανα σε υψομετρο 1150μ χαρακτηριζεται απο τον αγιο Γεωργιο και την Πλατεια του που ειναι πληθοκτιστα, τους δυο τεραστιους πλατανους, το καφενειο που ειναι self service γεματο απο ντοκουμεντα της επαναστασης.
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Η μικρή αυτή ανάδρομη στην Ιστορία της Λάστας κρίνεται αναγκαία για τον αναγνώστη του blog για να μπορέσει να καταλάβει την Ιστορία της Λάστας.
Τα στοιχειά που παραθέτω παρακάτω προέρχονται από παλαιότερες εκδόσεις Λαστέων και ειδικότερα α) Του Παναγιώτη Καγιούλη «Ιστορία της Λάστας» β) του Αδαμάντιου Καράμπελα «Η Λάστα και τα χωριά της» γ) του Γεωργίου Παπαχρήστου «Το χρονικό της Λάστας».
Αξίζει να αναφέρω ότι και οι τρεις αυτή άξιοι Λάστεοι εκπνευστήκανε από το ογκώδες και σημαντικό έργο του Λάστεου Νικόλα Λάσκαρη που εκδόθηκε στον Πύργο το 1902 «Η Λάστα και τα μνημεία της» το όποιο σήμερα είναι δυσεύρετο, το βρίσκουμε στην εθνική βιβλιοθήκη Αθηνών στην δημοτική βιβλιοθήκη του Πύργου της Δημητσάνας του Χαβαριου και άλλων.
Τέλος ελπίζω πως η ανάδρομη αυτή συγκίνηση κάποιους νεότερους με καταγωγή από την Λάστα και γιατί όχι να αξιοποιήσουμε το χωριό σαν τόπο αποδράσεων από την ασφυκτική ζωή που ζούμε στις μεγαλουπόλεις.
ΤΟΠΟΘΕΣΙΑ
Η Λάστα είναι χωριό της επαρχίας Γορτυνίας, σήμερα με τον Καποδίστρια είναι Δ.Δ του δήμου Βυτίνας του νομού Αρκαδίας, είναι στους ανατολικούς πρόποδες του βουνού
Άγιο Λίας και έχει υψόμετρο 1150 μ. Από την πλατεία του διακρίνουμε τον Μαίναλο, την Γρανίτσα. Για να φτάσουμε στρίβουμε από τον δρόμο Τρίπολης – Λαγκαδιών προς Μαγούλιανα περνάμε μέσα από τα Μαγούλιανα και σε 2-3 χιλιόμετρα βρίσκουμε μια διακλάδωση ακλουθούμε τον δεξιό δρόμο που μετά από 4 χιλιόμετρα φανταστικής διαδρομής συναντάμε την Λάστα.
ΑΚΜΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΚΜΗ ΤΗΣ ΛΑΣΤΑΣ
Τα πρώτα σημεία ύπαρξης της Λάστας τα συναντάμε στην Ρωμαϊκή εποχή από διάφορα ευρήματα της περιοχής, τα παρά πολλά εξωκλήσια που υπάρχουν και σώζονται ακόμα γύρω από την Λάστα μαρτυρούν τα πρωτοχριστιανικά χρόνια και την Βυζαντινή εποχή.
Τα πρώτα γραπτά στοιχεία τα συναντάμε από τον κώδικα της μονής Αιμιαλών Γορτυνίας το 1693, ακόμα συναντάμε αναφορές για τα χωριό στα Οθωμανικά κατάστιχα που ήταν χαρακτηρισμένο ως Βακουφιο. Η ακμή της Λάστας ήταν τα προεπαναστατικά χρόνια λόγο των προνομιών που είχαν οι κάτοικοι, ο ιστορικός και λαογράφος Νικόλας Λάσκαρης αναφέρει 350 σπίτια την περίοδο 1800-1821 με την έναρξη της επανάστασης συμμετοχή ενεργά, με τους καπεταναίους αγωνιστές Κωνσταντίνο Παπαζαφειρόπουλο, Γεώργιο Παπαζαφειρόπουλο στρατιωτικό ιερέα του Θ. Κολοκοτρώνη, Παναγιώτη Αρβαλή, Αθανάσιο Αθανασιάδη ή Ψόφιο, Κωνσταντίνο Δάνεση. Το 1826 ο Ιμπραήμ πάσας σε επιδρομή του στην Γορτυνία έκαψε τα Μαγούλιανα την Λάστα και το Βαλτεσινίκο. Ο στρατός του Ιμπραήμ προχωρούσε να κάψει και αλλά χωριά και έχει μείνει πίσω ο Ανιψιός του Ιμπραήμ ο όποιος στο δρόμο από Λάστα προς Καρβούνι έπεσε σε ενέδρα Ελλήνων και των σκότωσαν (διίστανται οι απόψεις για το ποιος τον σκότωσε), το έμαθαν οι στρατιώτες που είχαν μείνει πίσω στο Βαλτεσινίκο και πολιορκούσαν τους κατοίκους που είχαν κρυφτεί στο μοναστήρι του Αγίου Νικόλα και γύρισαν πίσω στην Λάστα και την έκαψαν για δεύτερη φορά αφήνοντας μονό ένα σπίτι όρθιο. Μετά την Επανάσταση και την καθιέρωση του Ελληνικού κράτους μην έχοντας κανέναν λόγο να μένουν στα ‘’βουνά’’ οι Λαστέοι άρχισαν την μετανάστευση στους κάμπους το χειμώνα είτε σαν ποιμένες είτε σαν εργάτες στα χωράφια στον κάμπο.
Σημεία μαζικής μετανάστευσης ήταν αρχικά τα Τρύπια στο Αίγιο όπου έχουμε μέχρι σήμερα ονόματα Λαστέικα, σύντομα καταστάλαξαν σε δυο σημεία τα οποία έγιναν αποικίες των Λαστέων, στο Τομρινο πλησίον του Πύργου που ονομαστικέ Λαστέικα και στο Χαβαρι Αμαλιάδας το όποιο λέγονταν και ως Λαστέικα Αμαλιάδας μέχρι το 1855 όπου πηρέ την επίσημη ονομασία Χαβαρι. Αρχικά οι κάτοικοι κατέβαιναν στους κάμπους τον Νοέμβριο και γύριζαν στην Λάστα του Αγίου Γεωργίου, αργότερα έφευγαν τον Σεπτέμβριο και Γύριζαν των Αγίων Αποστόλων, όλα αυτά μέχρι το 1895 όπου σταμάτησε η μετακίνηση και οι περισσότεροι Λαστέοι έμειναν μόνιμα στους κάμπους με ελάχιστες εξαιρέσεις.
Μετά την εσωτερική μετανάστευση ήρθε και η μετανάστευση στον ‘’νέο κόσμο’’ στην Αμερική, στα αρχεία της νήσου Elis Inland συναντάμε 150 Λαστέους νέους ηλικίας 17-35 ελευθέρους που δεν γύρισαν παρά ελάχιστοι που γύρισαν να πολεμήσουν στην Μικρά Ασία το 1922 και από αυτούς σωθήκαν ακόμα ελάχιστοι.
Έτσι στην Λάστα έμειναν 30 οικογένειες μέχρι το 1953-1965 που άρχισε η αστυφιλία και το δεύτερο κύμα μετανάστευσης αυτή την φορά προς Αυστραλία, έτσι το χωριό ερήμωσε σαν πολλά χωριά της ορεινής Γορτυνία έκλεισε το σχολειό το μπακάλικο κ.τ.λ.
Έκτοτε μένουν πέντε οικογένειες και μόνιμος φύλακας του χωριού είναι ο πρώην αγροφύλακας Αντώνης Κοκαλιάρης ο όποιος είναι μέχρι και σήμερα η ψύχη του χωριού.
Σε πρόσφατη επίσκεψη μου στο χωριό ενθουσιαστικά με την ανακαίνιση που έχει γίνει στο καφενείο και αξίζουν συγχαρητήρια στον Σύλλογο.
Τέλος να αναφέρω ότι το παράδειγμα της Λάστας με το καφενείο self service, στο όποιο ρίχνεις στο ταμείο εθελοντικά λεφτά που το συνάντησα πρώτη φορά σαν παιδί το 1981 και μου έκανε τρομερή εντύπωση ακλουθούν και αλλά χωριά της Γορτυνίας όπως το Αγριδακι.
Χ.Π
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου